Wat had Vincent van Gogh met Charles Dickens? En wat had dat met Den Haag te maken?

Door Herman Rosenberg, artikel in Den Haag Centraal 2017

Dat onderzoekt de ‘Vincent van Gogh Experience’ met wandelingen in de donkere dagen voor kerst. Van Gogh kende het werk van Dickens en stoorde zich, net als de schrijver, aan de sociale misstanden van zijn tijd.

“Van Gogh kwam in Den Haag terecht in een stad van rangen en standen, maar het was ook een stad met veel armoede. Een Dickensachtige wereld dus,” vertelt kunsthistorica Wimmie Hofstra, drijvende kracht achter de Van Gogh Experience. “Hij was zeer sociaal bewogen en had ook net vergeefs geprobeerd in de Belgische mijnstreek een bestaan als lekenprediker op te bouwen. In deze tijd las hij ook de grote romans van Charles Dickens, weten we uit zijn brieven. ‘Sapperloot wat een artist’, schreef hij bijvoorbeeld in 1882 over de grote schrijver aan zijn broer Theo.”

Achterkant

In zijn tweede Haagse periode (1881– 1883) zocht Van Gogh bewust de ‘achterkant’ van de stad op. Hij tekende vaak in het Oude Centrum en in de buurt van het Staatsspoor, waar hij woonde. Werkzaamheden in een hofje, wachtenden bij de Bank van Lening, tuintjes aan de Schenkweg, dat waren de onderwerpen die de jonge kunstenaar aanspraken. Ook portretteerde hij kleine luiden als weesmannen en wasvrouwen. Beroemd werd zijn portret ‘Sorrow’ van de ex-prostituee Sien Hoornik, met wie hij een tijdje samenwoonde aan de Schenkweg. Verder schilderde Van Gogh in Den Haag zijn eerste echte schilderijen, waaronder een zeegezicht. “Kortom,” zegt Hofstra, “er valt ontzettend veel over Van Gogh en Den Haag te vertellen.”

De Van Gogh Experience biedt wandelarrangementen aan. De ontvangst met glühwein is in het Buitenmuseum aan de Dunne Bierkade; dat is gevestigd in het Paulus Potterhuis. De deelnemers krijgen daar een korte rondleiding en lezing waarin wordt ingegaan op de invloed van Dickens op het werk en de gedachtewereld van Van Gogh. Vervolgens is er een wandeling in de voetsporen van Vincent door het Oude Centrum.

Van Gogh Experience, vrijdag 15, zaterdag 16, vrijdag 22 en zaterdag 23 december 16.00 uur